Dovhi nočy - čast I

Na dvorê biêsiłasie takaja metelucha, što čerez okno Mira bačyła ono špichirok metruv može

dvadcet’ od chaty. Zmity pud stinoju siahali vže majže okna i tiažko było zavvažyti, čy chtoś

probivajetsie dorohoju, a hospodyni z ditima čykała svoho čołoviêka i raz-po-raz kidała pohlad u

storonu dorohi. Charyton vybravsie do susiêdnioho seła rozhovorytyś zo znakomym, u jakoho vony

čas-od-času kuplali jačmiêń porosiatam, ale paru hodin nazad nichto ne dumav, što zervetsie takaja

vjuha.

- Maju nadiêju, bat’ko ostavsie v Potapovuj chati, – odozvavsie, vujšovšy raptom do serediny Ihor,

najstarêjšy Charytonuv syn, i kidajučy oberemok bučyny pud piêč. – Z-pud kostryka ja zrobiv pjat’

šahov i ne znav, jak do dvery popasti.

- Navet’ ne kažy… - odkazała mati. – Ja takuju metel peršy raz na očy baču, dobre što ty drov pryniôs,

rozdiahajsie, budemo večerati. Katerynko, pudkiń pud plitu.

Mira, Ihor, Kateryna i najmołodšy Fedor siêli jiêsti, ale vsio-taki sidieli nespokôjno i vyhladali čerez

okno. Temrava opuskałasie na zemlu, koli simja kovkała kartopli, okrašany tłustymi skvarkami, 

i kišany hurki.

- Koli sniêh perestane, ja za starym pojiêdu čerez Huste i Kasjanove, ja dumaju, inšoju dorohoju ne

dam rady – kinuv Ihor.

Mati hlanuła na joho skosa.

- Kažy pro otca z pošanoju, Ihore! – harknuła, ale chutko jeji očy zažurylisie, i vona dobaviła: – Osidłaj

Jachtara, vôn môcny i čerez kažnu stežku probjetsie. Tôlko koli bat’ko v Potapa sidit, ne daj Bôh

vypivšy, to pudoždiête do rania. Načało zmerkati, to i nočoju dojiêdeš!

Mołody tak i zrobiv, uziav Jachtara, jaki voziv joho kudy-choč, vyhôdne sidelcie i kantar. Takoho konia

i v joho starosti ne było b stydno, Charyton z Ihorom ne škodovali jomu najliêpšoho siêna i ovsa, u

poli vôn rêdko robiv i naohuł chodili kruhom joho jak koło jijcia. Viêtior čut’ne stich, sniêh ono lohko

prypadav, tomu Ihor uskočyv v sidelce i postukav u okno, dajučy znati, što jede. Ne čykajučy odkazu,

pustiv konia pered sebe.

Do susiêdnoho seła, jakoje nazyvali tut Hunarami, možna było liêtom dobratisie za puv hodiny, ale

čerez zaviêjany sniêhom dorohi tiažko tak chutko jiêchati. Za posliêdnioju chatoju, u kotoruj žyła ono

staraja Albina, jakuju nazyvali Baboju Kunčatkoju, roztiahalisie šyroki łuhi, a daliêj načynavsie bukovy

liês – Huste. Deset’ minut krutymi stežkami Hustoho i mostikom čerez neveliku rêčku treba było

projiêchati, kob schovatisie v Kasjanovum, de pokazuvalisie tože staryje duby, javory i jaseniê. Ihor

zdivovavsie, bo stežki ne byli tak zavalany, jak dumav. Jachtar lohko spravlavsie z nevelikimi zmitami, i chłopeć chutko opynivsie na krajovi liêsu, a toje, što pobačyv puv versty daliêj, zbentežyło joho, i vôn

stav, vyračyvšy očy jak małoje ditia.

Hunary horêli, ale zusiêm nezvyčajno: pałało ciêłe seło, ne ono nekotory chaty. Ihor jak

mołody čołoviêk nemnoho dumajučy pustiv konia v pered vyhladajučy v jasnoji łuni nevelikoji

potapovoji chaty. Deś v połovini dorohi od liêsu poniav, što sidliby bałachtiat ne normalnym

požarom, a ohniom, pudkinutym čužym vôjśkom. Kruhom seła i mižy chatami brontalisie jak konny,

tak i piêšy vojaki. Žyteli vtikali vsiutkimi dorohami, Ihor prolitav mimo nekotorych ludi,

pryhladajučysie liciam, žeb ne minuti svojoho bat’ka. Koń, pudhaniany jak pjatami, tak prydumanymi

na lotu jebukami, hnav tak, što v ušach ono viêtior svistav. Štoraz hołosniêj skvirčało pałajušče seło.

- Bat’ku! - ryknuv Ihor tak, što nichto ne dohadavsie b, što maje vôn ono šysnadcet’ liêt. – Charytone!

Nebavom Ihor pobačyv zatiaty tvary sołdatuv, kotory pudpaluvali Hunary/Hunarê i zusiêm ne

zvoročuvali na joho vvahi. Jachtar ulietiêv pomiž ohoń, kruhom pałali smôlny dyliê chatôv, žerebeć ne

znav ohniu, perelakavsie, stav dyba, potum nespokôjno stryh ušyma i fyrkav.

- Ode povinna stajati Potapova kłunia… - skazav sam do sebe Ihor i rozhlanuvsie kružka. Raptom

nevid’-skôl i nevid’-chto schativ joho za rukav kožucha i stiahnuv z konia v sniêh, jaki tud-siud

rozpuskavsie v bajurê od ohniu navkruh.

Ihor môcno vdyryvsie ob zemlu plečyma, poviêtre zachrasło v joho lohkich. Chłopeć počuv druhu

paru ruk na svojôj odežy.

- Puskajte! - zaviščav vôn, hładko jiêdučy po snihovi.

Jachtar perelakavsie, koli nedaleko obvaliłasie velika kłunia, i vtiôk neviď-kudy.